Các cấp ủy đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể đã phát huy quyền làm chủ của nhân dân theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, giải quyết có kết quả việc giải phóng mặt bằng để xây dựng khu trung tâm hành chính huyện.

          Ngày 08/04/2008 Chính phủ ban hành Nghị định số 42/2008/NĐ-CP về việc chia tách địa giới hành chính để thành lập huyện mới Nông Sơn và ngày 16/10/2009 UBND tỉnh Quảng Nam ra Quyết định số 3505/QĐ-UBND về việc phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng (1/2000) và ban hành quy định quản lý xây dựng khu trung tâm hành chính huyện Nông Sơn với tổng diện tích được quy hoạch là 200,6 ha,(trong đó: đất công cộng 29 ha; đất ở 39 ha; đất hạ tầng 33 ha; cây xanh mặt nước, TDTT 42 ha; đất khác 58 ha).

          Từ khi được biết Nhà nước sẽ thu hồi đất, ban đầu không ít cán bộ, đảng viên, nhân dân trên địa bàn xã băn khoăn, lo lắng. Vì sao vậy? Người nông dân định cư và gắn bó lâu đời với ruộng đất, tư liệu sản xuất chính bảo đảm cuộc sống hằng ngày, nay bị thu hồi thì không biết làm gì để duy trì cuộc sống. Ban thường vụ Đảng ủy xã Quế Trung đã họp nhận định, phân tích đánh giá tình hình tư tưởng, tâm trạng của các tầng lớp nhân dân và bàn chủ trương, giải pháp thực hiện quyết định của chính phủ, tỉnh, huyện. Đây là một chủ trương đúng đắn nhằm đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn, phát triển dân sinh của các địa phương trong huyện nói chung, trong đó nhân dân Quế Trung cũng được hưởng lợi. Do vậy bằng mọi cách phải thực hiện cho được chủ trương trên.

           Quan điểm chỉ đạo của Ban chấp hành Đảng bộ xã là: Phát huy truyền thống đoàn kết của Đảng bộ và nhân dân, tranh thủ sự quan tâm giúp đỡ, chỉ đạo của Huyện ủy, UBND, UBMTTQVN huyện Nông Sơn; tập trung cao độ sự lãnh đạo của Đảng ủy, sự tích cực vào cuộc của chính quyền, đoàn thể; thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, tích cực tuyên truyền vận động cán bộ, đảng viên, nhân dân tự giác bàn giao đất đúng thời gian quy định, giữ vững ổn định chính trị trên địa bàn xã. Thực hiện phương châm: Dân chủ, công khai, đúng luật, làm đến đâu chắc đến đó, làm tốt ở xã rồi mới tiếp tục làm ở thôn. Mọi khó khăn phức tạp đều được giải quyết, tháo gỡ ngay ở địa bàn thôn, không đùn đẩy lên xã, huyện, tỉnh. Yêu cầu nhiệm vụ đặt ra là cần thiết, cấp bách nhưng cái khó nhất là mặt bằng tái định cư cho các hộ dân vùng bị giải tỏa; trong lúc chờ huyện tiến hành quy hoạch, xây dựng các khu tái định cư thì những hộ dân đó ở đâu, làm gì.

Rút kinh nghiệm từ các địa phương khác trong tỉnh, Ban Thường vụ Đảng ủy xây dựng quy trình giải phóng mặt bằng gồm 4 bước:

          Bước 1: Tổ chức triển khai ở xã gồm họp Đảng ủy, Đảng bộ, HĐND, các đoàn thể; hội nghị cán bộ mở rộng toàn xã, kết hợp một số hội nghị lớn để phổ biến chủ trương và làm công tác tuyên truyền ngay tại hội nghị.    

          Bước 2: Triển khai ở thôn gồm họp chi bộ, các đoàn thể, họp toàn dân.

          Bước 3: Phối hợp chặt chẽ với các ngành chuyên môn của huyện thực hiện việc đo đạc đất đai, kiểm kê tài sản hoa màu và quản lý chắc thực địa. 

          Bước 4: Thực hiện việc thanh toán, đền bù và bàn giao giải phóng mặt bằng.

          Thông qua 5 hội nghị lớn của xã đã thu hút gần 1.200 lượt cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân tham dự (chủ yếu ở các thôn có diện tích đất thu hồi) kết hợp với tuyên truyền, vận động đã làm dịu đi những băn khoăn, trăn trở của dân về việc giải phóng mặt bằng. Đảng ủy đã làm tốt công tác đảng viên ở từng chi bộ (Đảng bộ Quế Trung hiện có 131 đảng viên, 14 chi bộ) đã là đảng viên thì phải gương mẫu đi đầu thực hiện nghị quyết của Đảng và vận động quần chúng nhân dân thực hiện nghị quyết của Đảng, chính sách, quy định của Nhà nước. Các đoàn viên, hội viên của các đoàn thể cũng tích cực vận động các thành viên trong các gia đình thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, làm tốt nghĩa vụ công dân.

          Đảng ủy đã phân công các đồng chí ủy viên thường vụ Đảng ủy trực tiếp xuống họp ở 4 thôn có nhiều diện tích đất thuộc diện giải phóng mặt bằng; ngoài ra còn phân công cứ mỗi thôn 2 đảng viên, 2 cán bộ UBND không phải là cấp ủy, 2 chủ tịch hoặc phó chủ tịch các đoàn thể kết hợp với 4 thành viên tổ công tác của huyện cùng xuống họp với thôn. Tất cả các cuộc họp chi bộ và nhân dân ở 4 thôn đều tiến hành cùng một ngày, cùng một giờ để tránh việc thôn này họp trước thông tin thôn họp sau sai sự thật gây khó khăn cho việc tổ chức thực hiện.

          Mặc dù trong quá trình tổ chức thực hiện vẫn còn những vướng mắc, khó khăn do nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan nhưng hầu hết nhân dân các thôn của Quế Trung đều ủng hộ chủ trương của tỉnh, huyện; bài toán khó nhất về mặt bằng tái định cư cho dân trong vùng ảnh hưởng của dự án ban đầu đã có lời giải: Đảng ủy bàn bạc, thống nhất về chủ trương và được sự hỗ trợ của UBND, UBMTTQ huyện; ngoài quy định chung của Nhà nước đã vận động hỗ trợ cho những hộ thật sự khó khăn mỗi hộ từ 5-10 triệu đồng để tháo dỡ, di chuyển nhà cửa; hỗ trợ theo quy định mỗi hộ 350.000 đồng/tháng tiền thuê nhà trong vòng một năm; những hộ không có người thân để tạm ở và chưa có đất làm nhà thì xã sử dụng quỹ đất 5% để cấp dựng nhà tạm đến khi nhà nước giao đất tái định cư... Đến nay toàn bộ 711 hộ có diện tích đất nằm trong diện giải tỏa đã nhận tiền đền bù, trong đó có 55 hộ giải tỏa trắng; tuy nhiên vẫn còn một số hộ trong diện giải tỏa trắng đến nay vẫn chưa có chỗ ở ổn định vì chưa xây dựng được khu tái định cư, đây là nỗi trăn trở không chỉ của địa phương mà của cả chính quyền và các cơ quan chức năng ở huyện. Nhìn chung, hiện nay tình hình sản xuất và đời sống của Quế Trung khá ổn định, không có đơn thư khiếu nại vượt cấp về việc bàn giao đất để giải phóng mặt bằng.

          Từ thực tiễn vận động nhân dân tham gia giải phóng mặt bằng ở Quế Trung, bước đầu có thể rút ra một số kinh nghiệm sau:

          Một là, phải làm tốt công tác tuyên truyền, thuyết phục các tầng lớp nhân dân thấu hiểu được chủ trương của Đảng và Nhà nước bằng nhiều hình thức như họp các tổ chức trong hệ thống chính trị ở cơ sở, họp dân tuyên truyền giải thích, vận động từng người, từng hộ gia đình...

          Hai là, có sự chỉ đạo, sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cấp ủy Đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể để thực hiện có hiệu quả chủ trương giải phóng mặt bằng; nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên.

          Ba là, mọi chính sách phải được công khai, minh bạch; trong quá trình tổ chức thực hiện tránh chủ quan, áp đặt; chỗ nào dân chưa hiểu thì kiên trì giải thích, vận động để tạo sự đồng thuận.

Bốn là, thực hiện tốt quy trình dân chủ, phát huy quyền làm chủ của nhân dân theo phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" ở khu dân cư và trên địa bàn xã.

Năm là, phải có sự đoàn kết nhất trí từ trong Đảng đến nhân dân; sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả từ huyện đến cơ sở, không đùn đẩy trách nhiệm cho nhau gây phiền hà trong nhân dân.

                                                                                                                                      Quang Lai