Năm 2017, khi tình hình thế giới, khu vực và trong nước và thành phố Hồ Chí Minh nói riêng tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp; các vấn đề về đời sống, việc làm, vệ sinh an toàn thực phẩm, ô nhiễm môi trường, trật tự đô thị, ngập nước, tình hình dịch bệnh, trật tự an toàn xã hội... trở thành mối quan tâm thường xuyên của cán bộ, đảng viên, công nhân viên, người lao động thành phố Hồ Chí Minh. Trong bối cảnh đó, Thành ủy đã chỉ đạo Ban Dân vận Thành ủy xác định trọng tâm trọng điểm công tác dân vận, tiếp tục nắm chắc tình hình Nhân dân, những vấn đề nổi cộm, tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân thành phố, kịp thời tham mưu đề xuất các biện pháp giải quyết.
Chính vì vậy, ngay từ đầu năm, khi xây dựng Chương trình công tác năm, Ban Dân vận Thành ủy xác định rõ trọng tâm công tác dân vận của Đảng bộ thành phố ở 2 nội dung trọng tâm và tập trung, quyết liệt chỉ đạo tổ chức thực hiện.
Thứ nhất, về phát huy vai trò lực lượng chính trị nòng cốt trong nắm chắc tình hình Nhân dân, tham gia giải quyết các vụ việc phức tạp phát sinh trên địa bàn.
Ban Dân vận Thành ủy tham mưu Ban Thường vụ Thành ủy chỉ đạo rà soát, nắm chắc tình hình đoàn viên, hội viên, lực lượng chính trị nòng cốt, cốt cán phong trào trong tôn giáo, cốt cán đặc thù trong tôn giáo, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số; đánh giá thực chất về chất lượng và khả năng huy động, sử dụng, việc phát huy vai trò của các lực lượng này để từ đó có kế hoạch củng cố, xây dựng, phát huy hiệu quả. Đặc biệt, phân công cán bộ theo dõi các đơn vị quận ủy, huyện ủy hướng dẫn, hỗ trợ các đơn vị trong việc xây dựng lực lượng chính trị nòng cốt.
Kết quả là tính đến nay, toàn thành phố đã xây dựng được 14.871 chính trị nòng cốt, 933 cốt cán trong tôn giáo, 902 người có uy tín trong dân tộc thiểu số. Hầu hết các đơn vị đều quan tâm, chăm lo việc xây dựng lực lượng chính trị nòng cốt thông qua gặp gỡ, thông tin tình hình, bồi dưỡng kiến thức, hướng dẫn, huấn luyện kỹ năng cơ bản trong tiếp xúc, vận động; nhiều quận huyện ủy như các quận 1, quận 3, quận 10, quận Tân Phú… vận dụng phát huy tốt vai trò lực lượng này khi chọn lọc xây dựng lực lượng chính trị nòng cốt phản ứng nhanh, được bồi dưỡng kinh phí hàng tháng cho hoạt động ứng trực khi cần thiết.
Ban Dân vận Thành ủy tham mưu tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho lực lượng chính trị nòng cốt; trong đó chia theo đối tượng: đối tượng 1 là cán bộ lãnh đạo, quản lý; đối tượng 2 là tổ trưởng, tổ phó chính trị nòng cốt và tùy tình hình tổ chức thực địa.
Tình hình thực tiễn của thành phố trong 6 tháng qua nổi lên rất nhiều vấn đề về tình hình Nhân dân cần phải quan tâm giải quyết. Việc phát huy vai trò lực lượng chính trị nòng cốt trong tham gia nắm tình hình, giải quyết tình huống, vụ việc phát sinh đã phát huy tác dụng. Tiêu biểu là tham gia giải quyết thành công vấn đề tranh chấp về lợi ích phát sinh giữa Công ty cổ phần Ánh Dương với dịch vụ cung cấp kết nối hoạt động vận tải hành khách (Uber và Grab); nắm chắc về tình hình các nhóm đối tượng gây rối sử dụng hành vi gọi là “biểu tình mi ni, biểu tình di động” để chụp hình, tán phát lên mạng Internet phục vụ mục đích kích động, làm dư luận hiểu sai về tình hình, chính sách đối ngoại của đất nước; vấn đề tụ tập khiếu kiện đông người liên quan đến công tác di dời, đền bù các dự án trên địa bàn thành phố; về tình hình dư luận công nhân xoay quanh một số quy định mới của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014.
Trên thực tế, khi có những vấn đề phát sinh, lực lượng chính trị nòng cốt đã phát huy vai trò trong vận động, thuyết phục và tham mưu xử lý các vụ việc phức tạp. Trong các tháng cao điểm về an ninh trật tự đầu năm, Ban Dân vận Thành ủy được tặng bằng khen vì có thành tích xuất sắc trong tham mưu giải pháp huy động lực lượng chính trị nòng cốt tham gia giải quyết các vụ việc phức tạp phát sinh, giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn thành phố.
Thứ hai, tập trung tạo sự chuyển biến trong công tác dân vận của chính quyền.
Năm 2017, Ban Dân vận Thành ủy tham mưu Thành ủy tập trung chỉ đạo các cơ quan nhà nước thực hiện công tác dân vận gắn với đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ, kiên quyết loại bỏ những thủ tục hành chính gây phiền hà cho Nhân dân, doanh nghiệp. Để làm được điều này, Ban Dân vận Thành ủy tham mưu Thành ủy ban hành các văn bản lãnh đạo đẩy mạnh thực hiện công tác dân vận của cơ quan nhà nước theo Kết luận số 114-KL/TW của Ban Bí thư và Thông tri 06 của Thành ủy. Chỉ đạo các cấp chính quyền phát huy vai trò người đứng đầu trong việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, công khai, minh bạch các quy định của Nhà nước; chỉ đạo gắn kết chặt chẽ giữa việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa 12, Chỉ thị 05 về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với thực hiện phong trào thi đua “Dân vận khéo”, tạo sự lan tỏa rộng khắp trong toàn hệ thống chính trị về ý thức nâng cao đạo đức công vụ, kiên quyết chấn chỉnh thái độ phục vụ, phòng chống nhũng nhiễu, phiền hà, vô cảm đối với Nhân dân, doanh nghiệp của cán bộ, công chức, viên chức khi thực thi nhiệm vụ.
Để cụ thể hóa mục tiêu này, Ban Dân vận Thành ủy thực hiện ký kết Chương trình phối hợp về công tác dân vận giai đoạn 2017 - 2021 với Ban Cán sự Đảng Ủy ban Nhân dân thành phố, với 10 nội dung phối hợp, trọng tâm thực hiện công tác dân vận của chính quyền, thực hiện nghiêm các quy định về đạo đức công vụ, quy tắc ứng xử, phong cách khi tiếp dân, cam kết kiên quyết xử lý những cán bộ công chức, viên chức nhà nước quan liêu tham nhũng, hách dịch, cửa quyền, xa dân. Đặc biệt là ký kết đưa nội dung thực hiện công tác dân vận, Quy chế dân chủ ở cơ sở vào tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ hằng năm của cán bộ công chức, viên chức các cơ quan nhà nước. Hiện nay, ở 24 quận, huyện trên địa bàn thành phố, Ban Dân vận quận ủy, huyện ủy và Ủy ban Nhân dân quận, huyện đang tiến hành xây dựng Chương trình phối hợp này, cụ thể hóa các nội dung, xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện công tác dân vận, Quy chế dân chủ ở cơ sở gắn với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn từng cơ quan, đơn vị, địa phương.
Nổi bật trong công tác dân vận của chính quyền là tham gia vào quá trình thực hiện mạnh mẽ và hiệu quả công tác cải cách thủ tục hành chính, công khai minh bạch những thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông và tăng cường gặp gỡ, tiếp xúc, đối thoại, lắng nghe ý kiến nắm được những khó khăn, vướng mắc ở cơ sở, những bức xúc của người dân.
Về công tác cải cách thủ tục hành chính, Thành phố đã chỉ đạo phối hợp giữa các cấp chính quyền để xây dựng và vận hành Quy chế dân chủ ở cơ sở bằng một loạt các giải pháp như: đẩy mạnh thực hiện hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001: 2008; tập trung rút gọn thủ tục, xây dựng quy chế, quy ước tại các cơ quan đơn vị; phân định rõ chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan, đơn vị; tăng cường các điểm tiếp dân, các hộp thư để người dân góp ý, tham gia đóng góp và đề xuất sáng kiến... Nhiều địa phương, cơ quan, đơn vị đã có nhiều cách làm mới, hiệu quả để tiếp tục phát huy vai trò công tác dân vận của chính quyền. Tiêu biểu như mô hình “Thực hiện cấp giấy khai sinh - hộ khẩu - thẻ bảo hiểm y tế tại nhà cho trẻ em dưới 6 tuổi trên địa bàn huyện Củ Chi”; mô hình dân vận của chính quyền “Ngày thứ sáu nghe dân nói” của quận 12; mô hình “Cổng thông tin dịch vụ công trực tuyến” của quận 12 và quận Bình Thạnh...
Việc gặp gỡ, tiếp xúc, đối thoại, lắng nghe ý kiến, nắm được những khó khăn, vướng mắc ở cơ sở, những bức xúc của người dân được quan tâm; từ đó giải quyết thấu đáo, hiệu quả những kiến nghị, bức xúc của Nhân dân. Thành phố xem đây là một trong những nội dung cơ bản quyết định hiệu quả việc thực hiện công tác quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn thành phố.
Trên cơ sở Quyết định số 217-QĐ/TW và Quyết định số 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị, căn cứ tình hình thực tiễn của thành phố, để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của chính quyền các cấp, của người đứng đầu các cơ quan đơn vị trong việc giải quyết công việc cho dân, Ban Dân vận Thành ủy đã chủ động tham mưu xây dựng và được Ban Thường vụ Thành ủy thống nhất ban hành các văn bản (1) Quy chế tiếp xúc, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, người đứng đầu chính quyền các cấp với Nhân dân trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh; (2) Quy định trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên công chức, viên chức tiếp thu góp ý của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh; (3) Quy chế lấy ý kiến Nhân dân thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan có liên quan góp ý các chủ trương, chính sách của cấp ủy và chính quyền các cấp trước khi ban hành.
Và việc thực hiện những nội dung theo Quy chế, Quy định đều được đưa vào tiêu chí để xem xét, đánh giá cán bộ, công chức và phân tích chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên.
Có thể nói, là sự cụ thể hóa các Quyết định số 217-QĐ/TW, 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị vào thực tiễn thành phố Hồ Chí Minh, ba quyết định ban hành các quy chế, quy định xác lập rõ hơn mối quan hệ của cấp ủy, chính quyền, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, địa phương đối với việc giải quyết những kiến nghị, bức xúc, những vấn đề trực tiếp liên quan đến Nhân dân mà ở đó khẳng định tính trách nhiệm của người đứng đầu, của cấp ủy, của các cơ quan, đơn vị, địa phương. Trong điều kiện hiện nay, điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc phát huy dân chủ, tập hợp trí tuệ của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân tham gia góp ý các chủ trương, chính sách của cấp ủy đảng và chính quyền có liên quan đến quyền và nghĩa vụ và lợi ích chính đáng, hợp pháp của Nhân dân, và quan trọng hơn, đây cũng là một cơ sở kiểm chứng và đảm bảo tính đúng đắn, phù hợp thực tiễn, đảm bảo các chủ trương, chính sách hợp lòng dân, hướng về dân.
Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh luôn xác định trong tất cả mọi việc phải lấy mục tiêu an dân, trọng dân, vì dân để làm nguyên tắc hành động, đồng thời cũng là thước đo đánh giá hiệu quả và phẩm chất năng lực của Đảng bộ, chính quyền, cán bộ các cấp. Có thể nói, những nội dung trọng tâm trong công tác dân vận của Đảng bộ thành phố Hồ Chí Minh tập trung thực hiện trong 6 tháng qua là sự thể hiện rõ quyết tâm của Thành ủy thành phố Hồ Chí Minh trong lãnh đạo, điều hành thực hiện mục tiêu này và hướng đến xây dựng một thành phố có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình.